Nagroda graficzna za książkę obrazkową 2018

Krzysztof Gawronkiewicz Beneficio

Tekst: Michał Kalicki, Timof i cisi wspólnicy, Warszawa 2018, 136 s., oprawa twarda, 210×148 mm, ISBN 978-83-65527-67-7, wiek: 17+

Beneficio to rysunkowo-kaligraficzny dziennik z wyimaginowanej podróży do miejsca, którego mieszkańcy – jak twierdzą autorzy – „potrafią zastanawiać się, kto przeniósł liść lub patyk na ścieżce, który wcześniej leżał w innym miejscu”. Działając w zgodzie z tą intuicją, rysownik Krzysztof Gawronkiewicz, znany z wycyzelowanych w każdym detalu opowieści graficznych, sięgnął tym razem po bardziej otwartą, poetycką formę wyrazu, wykraczającą – najdosłowniej – poza klasyczne gatunkowe ramy. Zapewne nieprzypadkowo już na pierwszej stronie książki rytm komiksowych kadrów zostaje wizualnie skojarzony z zamkniętą kratą; obraz ten powróci na ostatnich kartach Beneficio jako metaforyczna bariera, rozszarpana przez wyzwolone z niewoli dzikie zwierzęta. Szatkując pole widzenia na drobne detale, ujęte w niemal filmowe sekwencje zamrożonych w czasie klatek, Gawronkiewicz wyzwala w czytelniku niepokojące przeczucie, związane z istnieniem innej, znacznie szerszej „przestrzeni pozakadrowej”. Z organicznej gęstwiny kresek wyłania się tu dwuznaczna rzeczywistość, w której materia ożywiona i nieożywiona, twory człowieka i fenomeny natury zlewają się w nierozerwalną całość. Jak pisze scenarzysta Michał Kalicki: „gdyby demony krążące wokół nas stały się widoczne, świat okryłaby nieprzenikniona ciemność”; to właśnie ona – od czasu do czasu – wdziera się w opowieść pod postacią „kosmicznych”, niemal abstrakcyjnych kompozycji, rozsadzających powierzchnie książkowych stronic. (Jakub Woynarowski)