Nominacja literacka 2017

Ewa Przybylska Jaga pod napięciem

Projekt okładki: Justyna Zajączkowska, Akapit Press, Łódź 2017, 112 s., oprawa miękka, 130 x 190 mm, ISBN 978-83-65345-31-8, wiek: 10+

Jaga i Igol znają się ze szkoły i spotykają przypadkiem w podpoznańskiej miejscowości podczas wakacji. Uprzedzonego do świata Igola razi ostra jak wykrzyknik, ekscentryczna Jadwiga. Dziewczynka pragnie zostać autorką kryminałów i zmusza kolegę do uczestniczenia w zaaranżowanych przez nią sensacyjnych intrygach mających na celu zdemaskowanie tajemnic miasteczka. Rzutka fabuła zbudowana na licznych drakach stanowi pretekst dla pisarki do mówienia o wartościach przez duże W: poszukiwaniu siebie, szorstkiej przyjaźni, wybaczaniu, poczuciu odpowiedzialności, godności, dokonywaniu wyborów, konfrontacji z problemami, buncie, wolności, walce o słabszych czy odnajdywaniu miejsca do życia. Odbiorca nie ma jednak poczucia mentorowania dzięki ascetycznej narracji opartej na lapidarnym oraz sentencjonalnym frazowaniu tak znamiennym dla prozy Ewy Przybylskiej. Esencjonalizacja powoduje, że emocje bohaterów wybrzmiewają mocniej, a ich elektryzująca więź kształtuje się na naszych oczach, stając się wyrazistą, głęboką, prawdziwą. Postawę życiową Jagi i Igola cechuje „dzikość serca”. Czym ona jest? Być może pożądanym sposobem intensywnego, szczerego bycia tu i teraz. Trudno o jednoznaczne odczytanie tak magnetycznego sformułowania. Trzeba po prostu odnaleźć definicję w sobie. Gwarantuje to lektura tej niezwykłej powieści. (KS)