WYRÓŻNIENIE LITERACKIE 2019

Małgorzata Strękowska-Zaremba

Lilana

Ilustracja okładkowa oraz projekt okładki: Daniel de Latour, Nasza Księgarnia, Warszawa 2019

192 s., oprawa twarda, 192×140 mm, ISBN 978-83-10-13535-3, wiek: 12+

Małgorzata Strękowska-Zaremba od ponad dekady mistrzowsko wykorzystuje motywy i konwencje gatunkowe właściwe dla rozmaitych odmian fantastyki, aby opowiadać o realnych problemach współczesnych dzieci i nastolatków. Po Złodziejach snów i Domu nie z tej ziemi autorka podarowuje nieco starszym odbiorcom Lilanę – na poły baśniową, a na poły zanurzoną w tradycji horroru historię Natalii, jej rodziców i brata, którzy (urzeczeni? zwabieni?) przeprowadzają się do tytułowej miejscowości. Jest to jednocześnie pełen barw obraz namalowany prozą najwyższej próby; literacki portret ludzi, zwierząt, roślin, budynków, przedmiotów i legend składających się na oniryczno-fantazmatyczną czasoprzestrzeń miasteczka – jednocześnie pociągającą i budzącą grozę. Pisarka, czyniąc z Natalii narratorkę, prowadzi interesującą w formie i treści narrację wspomnieniową: gdy czytamy Lilanę, mamy wgląd tylko w perspektywę głównej bohaterki; nierzadko czujemy, że dziewczyna nie mówi całej prawdy o wydarzeniach, które stały się jej udziałem; podejrzewamy, że są w jej relacji pęknięcia, puste miejsca, wyrwy. Wspomnienia narratorki, przywoływane przez fotografie z przeszłości, pozwalają na stopniowe rozwikłanie tajemnicy i dostrzeżenie, że pod warstwą sensacyjnej, fantastycznej fabuły kryje się bolesna opowieść o traumie, stracie, żalu i winie, o milczeniu i głosie. Ostatni rozdział stawia czytelników i czytelniczki przed kolejnym wyzwaniem: odpowiedzią na pytanie, czy to, o czym czytali, jest prawdą, czy też – jak w cytowanym w motcie powieści utworze Taco Hemingwaya – „to wszystko na niby, to wszystko na niby”. (Maciej Skowera)