NAGRODA LITERACKA 2019 ZA KSIĄŻKĘ DLA MŁODZIEŻY

Agnieszka Wolny-Hamkało

Lato Adeli

Okładka i ilustracje: Agnieszka Kożuchowska, Hokus-Pokus, Warszawa 2019

56 s., oprawa broszurowa, 200×215 mm, ISBN 978-83-60402719, wiek: 14+

Zwyczajne blokowisko, zwyczajne lato, choć może tym razem nieco bardziej lepkie – od gorąca i wrażeń. Czas długich dni, ciepłych nocy; świat z dorosłymi, choć bez ich realnej obecności. Momenty, kiedy „coś” się wydarza. Co dokładnie? Trudno to nazwać jednym słowem. Agnieszka Wolny-Hamkało odsłania kolejne kadry z życia Adeli. Nie mamy jednak pewności, kim jest bohaterka. Dziewczynką, dziewczyną, kobietą? W końcu – ile ma lat? Nadaje imiona kamieniom, czasami przeklina, bierze długie kąpiele w pianie, biega nago nad rzeką. Miewa sny o erotycznym zabarwieniu (a może to nie sny?). Książka w subtelny i wieloznaczny sposób, choć nie bez wyrazistych obrazów, opisuje skomplikowany proces stawania się z dziecka-dziewczynki dziewczyną, w końcu kobietą. A przede wszystkim samą sobą. Przemiana ta dotyczy ciała, umysłu i wszystkich najdrobniejszych elementów, które wpływają na kształt osobowości. Pierwsze erotyczne doświadczenia Adeli są trochę nieporadne, jeszcze dziewczęce, już prawie dorosłe, przeżyte cieleśnie lub we własnej fantazji. Wielowymiarowość tych obrazów gwarantuje język. Wolny-Hamkało pisze w sposób bezkompromisowy, a jej wyobraźnia poetycka jest odporna na przewidywalne skojarzenia i połączenia słów, które nie powodują lawiny asocjacji. Lato Adeli to także małe, letnie studium spojrzenia, które rozgrywa się w czasie, gdy nosi się lekkie ubrania, a noce spędza na balkonach. Spojrzenia stają się wtedy niejednoznaczne – zawłaszczające, ale także upragnione, potwierdzające zarówno atrakcyjność, jak i sam fakt istnienia. (Joanna Żygowska)