Nominacja literacka 2017
Magdalena Tulli Ten i tamten las
Ilustracje: Alicja Rosé, okładka, projekt graficzny: Anna Król, Wilk & Król Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2017, 199 s., oprawa twarda, 203 x 227 mm, ISBN 978-83-65089-12-0, wiek: 8+
T e n las należy do zwierząt, są tu u siebie; t a m t e n las (ciągle ten sam) to miejsce, którym rządzi człowiek: śmieci, hałasuje i w ogóle robi co chce. Zarazem t a m t e n las (już inny) to dla zwierząt wielka niewiadoma, muszą się tam przenieść, bo „jakiś dureń wymyślił nagle wycinkę”, i t e g o lasu już nie będzie. A las (każdy) powinien być dla zwierząt przestrzenią bezpieczną, tak jak stał się azylem dla królika Zuzanny, z której chciano zrobić kołnierz, i dla szympansa Ptiżużuu, nakłonionego w końcu przez człowieka do powrotu na cyrkową arenę. W książce Magdaleny Tulli zwierzęta pokazane są w swoim naturalnym środowisku, ale jednocześnie jest to kostium, pod którym kryje się nakreślony z satyrycznym zacięciem obraz pewnej społeczności. Jej członkowie służą pomocą potrzebującym, łączy ich wspólnota losu, zwłaszcza w obliczu zagrożenia, ale bywają też złośliwi, obrażają się, łatwo ich skłócić. Na coś nieznanego część z nich reaguje: schwytać, związać, zakneblować i zjeść. Nieustannie zwołują zebrania, by demokratycznie negocjować, ale zdarza się, że sprawa jest już „ustalona bez głosowania”. Tak było z wilkiem udającym wiewióra, który dla zaspokojenia swych drapieżczych apetytów namawiał leśną brać do rozprawienia się z sarnami, jego zdaniem pożerającymi wiewiórczęta, więc sarny, zanim się im zaufa, muszą najpierw „pokajać się za swoje złe uczynki”. Lud jednak tego nie kupił: mądra łasica zdekonspirowała oszukańca. Dynamiczna narracja, oparta na dialogach pełnokrwistych zwierzęcych bohaterów, wiele momentów zabawnych, ale też wzruszających, nade wszystko zaś ważne przesłanie to walory tej świetnej książki. (IB)