Nominacja literacka 2017

Marta Krajewska Noc między Tam i Tu

Ilustracje na okładce i w tekście: Magdalena Szynkarczuk, projekt okładki: Bartosz Czarnecki, Genius Creations, Bydgoszcz 2017, 205 s., oprawa miękka, 120 x 190 mm, ISBN 978-83-7995-105-5, wiek: 8+

Inicjacyjna opowieść zakorzeniona głęboko w mitologii słowiańskiej. Bratmiła, głównego bohatera, poznajemy podczas postrzyżyn, kiedy cała wieś świętuje jego symboliczne wkraczanie w wiek młodzieńczy. Szczególną pieczę nad chłopcem sprawuje opiekunka doliny Chaberka, która pragnie uczynić go swym następcą – znachorem i mediatorem między „Tu” – wsią, czyli miejscem swojskim dla ludzi, a „Tam” – lasem, sferą przynależną istotom demonicznym zagrażającym bezpieczeństwu małej społeczności. Czytelnik staje się świadkiem niezwykłej próby, na jaką los wystawia Miłka, którego siostrę porywa mamuna, w zamian podrzucając własne dziecko. Autorka niezwykle świadomie korzysta z topiki baśniowej, bazując na motywie podmieńca. Zamiana dzieci inicjuje wędrówkę chłopca do krainy demonów w celu odzyskania Paprotki. Na swej drodze spotyka wodnika, rusałki, błędne ogniki, leszego – dobrego ducha lasu oraz potworzyce gotowe na zaciekłą walkę o ludzkie dziecko. Nocna wyprawa pozwala Miłkowi wyzbyć się strachu przed rolą pośrednika między obiema strefami – dostrzec ich przenikalność. Powieść intrygująco przedstawia dziecięcą transgresję w nieznane i pokonywanie lęków zobrazowanych w postaci archetypów wyniesionych z bogatej kultury Słowian. (KS)