• Wyróżnienie literackie 2016

Dorota Suwalska Czarne jeziora

Ilustracja na okładce: Katarzyna Bogdańska, typografia okładki: Marta Weronika Żurawska-Zaręba, Nasza Księgarnia, Warszawa 2016, 336 s., oprawa miękka, 135 x 205 mm, ISBN 978-83-10-12859-1, wiek: 16+

Powieść ma formę prowadzonego na komputerze dziennika (a może pamiętnika?). Jego autorką jest szesnastoletnia Magda, która niedawno przeniosła się wraz z matką, ojczymem i młodszym bratem z małego miasteczka do Warszawy. Licealistka opowiada o codzienności: imprezach, szkole, sympatiach, spotkaniach ukochanego Klubu Literackiego. W miarę rozwoju narracji coraz więcej miejsca poświęca swojej tajemnicy – od urodzenia żyje bowiem z wirusem HIV. Równie istotnym problemem są dla bohaterki napięte relacje z matką, której zarzuca kłamstwo i chorobliwą nadopiekuńczość. Oba tematy zostały potraktowane przez Dorotę Suwalską poważnie, ale bez zbędnego patosu. Portret wrażliwej dziewczyny stawiającej czoła trudnościom jest bardzo wyrazisty, nieugrzeczniony – również za sprawą zastosowania nieskrępowanego, codziennego języka młodych ludzi. Na wiarygodność tego wizerunku niemały wpływ ma także dobór tekstów kultury, z których zostaje „zbudowana” postać Magdy (m.in. Anna Karenina, utwory zespołów Stara Rzeka i Księżyc, filmy Wesa Andersona). Ten wymagający uważnej lektury utwór ma jeszcze jedną bohaterkę – jest nią sama literatura, sztuka słowa, której naturę poddają refleksji i protagonistka dzieła, i jego odbiorcy. [Maciej Skowera]