Gospodarzem Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci w roku 2018 jest Łotwa.
Autorką Listu do dzieci całego świata pod hasłem ,,W książce małe jest wielkie” jest Inese Zandere. Plakat zaprojektował Reinis Pētersons.
Zaprojektował Reinis Pētersons
Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci został ustanowiony w celu promowania pięknej literatury i grafiki dla młodego czytelnika. Obchodzony jest 2 kwietnia, w dniu urodzin Hansa Christiana Andersena. Co roku inny kraj jest gospodarzem tego dnia, projektując i rozsyłając plakat z mottem.
Polska była gospodarzem tego dnia w roku 1980. Motto „Książka moim oknem na świat” wymyślił wówczas Wojciech Żukrowski, a sam plakat projektował Jerzy Czerniawski.
Poniżej publikujemy tekst listu Inese Zandere w tłumaczeniu Katarzyny Ryrych.
Inese Zandere
,,W książce małe jest wielkie”
Ludzie skłaniają się ku rytmowi i regularności, tak jak w eksperymencie z fizyki pole magnetyczne układa żelazne opiłki, tak jak płatek śniegu porządkuje kryształki powstałe z wody. W bajce czy w wierszu dzieci cenią sobie powtarzalność, refren i motywy uniwersalne – powtarzane od nowa porządkują tekst, wnosząc do niego regularność. Świat zostaje uporządkowany. Pamiętam, kiedy będąc dzieckiem walczyłam z symetrią i porządkiem, o równe prawa tego co po lewej i tego co po prawej. Jeśli wystukiwałam na blacie stołu rytm, liczyłam, ile razy używałam jakiego palca, tak, aby inny nie czuł się pokrzywdzony. Miałam w zwyczaju klaskać tak, aby najpierw prawa dłoń uderzała o lewą, a następnie robiłam to na odwrót – lewa o prawą. To instynktowne dążenie do zachowania równowagi jest oczywiście zabawne, ale pokazuje, iż w każdym z nas istnieje potrzeba uchronienia świata przed utratą równowagi. Czułam, że jestem tą, która jest odpowiedzialna za ogólną równowagę…
Dziecięca skłonność do wierszy i bajek powstaje z ich potrzeby wnoszenia regularności w chaos świata. Wszystko skłania się ku określonemu porządkowi. Zagadki, ludowe piosenki, bajki, wiersze – wszystkie zrytmizowanie formy pomagają małym ludziom odnaleźć swą obecność w chaosie otoczenia. Tworzą instynktowną świadomość, że porządek w świecie jest możliwy, a każdy ma w nim swoje specjalne miejsce. Wszystko zmierza do jednego celu: rytmicznej organizacji tekstu, rzędu liter i projektowi strony, książki – jako dobrze zorganizowanej całości. Wielkie zawarte jest w małym i odzwierciedlamy to w książkach dla dzieci, nawet wtedy, kiedy nie myślimy o Bogu czy fraktalach. Książka dla dzieci jest cudowną siłą, która wyraża pragnienie i zdolność do bycia małej istoty. Pokazuje jej siłę i odwagę, aby żyć.
W książce małe jest zawsze wielkie, natychmiast, nie tylko w czasie dorosłości. Książka to tajemnica, w której coś, czego nie można odnaleźć – może być znalezione, lub osiągnięte, coś, co znajduje się poza naszym zasięgiem. To, czego czytelnik w określonym wieku nie może pojąć pozostaje wpisane w jego świadomość i działa, nawet wtedy, kiedy nie jest zrozumiane do końca. Książka obrazkowa może funkcjonować jak skrzynia skarbów mądrości i kultury, nawet dla dorosłego, kiedy dziecko sięga po książkę dla starszych i odnajduje swoją historię, znak rozwijającego się życia. Kontekst kulturowy kształtuje ludzi, tworząc grunt pod wrażenia, które nadejdą w przyszłości, podobnie jak doświadczenia, które w ten sposób przetrwają. Książka dla dzieci oznacza respekt i szacunek dla wielkości małego. Oznacza świat, który tworzy się za każdym razem, piękną i radosną powagę, bez czego wszystko, w tym literatura dla dzieci, byłoby tylko pustym, jałowym zajęciem.
Tłumaczenie: Katarzyna Ryrych
